Oorontsteking

Wat is een oorontsteking precies? Er zijn 2 soorten oorontstekeningen: de middenoorontsteking (otitis media) en de uitwendige oorontsteking (otitis externa). Oorontstekingen komen vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen.

Bij kinderen gaat het vaak om een middenoorontsteking en volwassenen hebben vaker last van een uitwendige oorontsteking. Een oorontsteking kan verschrikkelijk veel pijn doen, gelukkig gaat het over het algemeen vanzelf weer over. In sommige gevallen is het noodzakelijk dat een arts moet ingrijpen.

Ontsteking van de gehoorgang: otitis externa

De gehoorgang begint bij de oorschelp en loopt tot het trommelvlies. Een gehoorgangontsteking ontstaat door een ontsteking van de huid van de gehoorgang. De huid wordt normaal beschermd door oorsmeer, maar kan geïrriteerd raken door bijvoorbeeld oorpeuteren, niet goed droogmaken na het zwemmen of douchen, en door de prikkeling van cosmetische producten.

Mensen met een gevoelige huid hebben over het algemeen eerder last van een geïrriteerde gehoorgang. Ook het dragen van oordopjes of gehoorapparaten kan irritatie geven. De kans op ontstekingen wordt vergroot door krabben en oorpeuteren. Bij een ontstekingsreactie is de huid schilferig, gezwollen en geeft vocht af. De gehoorgang is pijnlijk, jeukt of geeft een branderig gevoel. Er kan plotselinge doofheid optreden door de zwelling in het oor.

Behandeling en adviezen

Een gehoorgangontsteking kan effectief behandeld worden door gebruik te maken van oordruppels met corticosteroïden (Hydrocortison of een ontstekingsremmend middel). Soms is het noodzakelijk om de gehoorgang eerst uit te spuiten. Over het algemeen geneest een gehoorgangontsteking binnen 2 tot 3 weken. Als er sprake is van koorts of aanhoudende pijn duidt dit op meer dan alleen een ontsteking. Het is dan raadzaam om een huisarts te raadplegen.

Ontsteking van het middenoor: otits media

Het middenoor is de ruimte achter het trommelvlies met de inwendige gehoorgangen. Het staat via de buis van Eustachius in verbinding met de neus- en keelholte, waardoor vocht kan worden afgevoerd. Deze afvoerbuis kan door een zwelling van de slijmvliezen dicht gaan zitten. Het vocht in het middenoor kan dan niet meer weg. Zo ligt een ontstekingsreactie door een virus of bacterie op de loer. Pus en vocht hopen zich op achter het trommelvlies.

Op dat moment neemt de druk op het trommelvlies toe, wat leidt tot een stekende, scherpe oorpijn. Tevens treedt er koorts op met mogelijke doofheid aan het oor. Meestal geneest een middenoorontsteking spontaan binnen een dag of 10 bij volwassenen. Om de pijn te onderdrukken is paracetamol raadzaam. Soms wordt antibiotica voorgeschreven om het genezingsproces te versnellen. Bij kinderen verloopt een middenoorontsteking vaak anders.

Middenoorontsteking bij kinderen

Zo'n 80% van de kinderen onder de 5 jaar heeft één of meer keren een oorontsteking gehad, als gevolg van een infectie met virussen of bacteriën. Meestal zijn ze daarbij ook verkouden en hebben ze koorts. Ze klagen over zeurende, hevige en/of stekende oorpijn en doofheid. Peuters krijgen soms bijkomend buikpijn. Baby's drinken slecht, zijn 's nachts onrustig en grijpen letterlijk naar hun oortje. Als er te veel vocht in het oor zit en de druk op het trommelvlies te groot wordt, kan er spontaan een scheurtje ontstaan. Het ontstekingsvocht loopt dan naar buiten (loopoor) en de pijn neemt af. Het trommelvlies groeit binnen een paar weken vanzelf weer dicht. De middenoorontsteking geneest meestal spontaan. Na een dag of 3 is de ergste pijn over. Kinderen mogen een paracetamol (kauwtablet, drank of zetpil) tegen de pijn innemen.

In de volgende gevallen wordt antibiotica voorgeschreven:

  • Als het kind ernstig ziek is: hoge koorts, niet drinken, sufheid.
  • Als er na 3 dagen spontaan geen verbetering optreedt.
  • Bij middenoorontsteking aan beide oortjes (kinderen ouder dan 2).
  • Bij een open verbinding met de buitenlucht (loopoor).
  • Wanneer een kind alleen maar zieker wordt.

Hoewel klachten van doofheid bij een oorontsteking vrij onschuldig zijn en vanzelf herstellen, bestaat bij een chronische middenoorontsteking het risico dat de gehoorbeentjes of het trommelvlies blijvend beschadigd raken.

Hoe kun je oorpijn verzachten?

Oorpijn is vaak een heftige, stekende pijn waar je niet bij kunt. Paracetamol is een ‘vriendelijke’ pijnstiller die goed werkt bij oorpijn, zowel bij volwassenen als bij kinderen. Wat bij kinderen ook verzachtend werkt, is voor het slapen gaan een druppeltje warme sla- of amandelolie in het oor laten lopen en afdekken met een watje. Je gebruikt hiervoor gewone olie die je met een pipetje kunt aanbrengen in de gehoorgang. Als de oorpijn wordt veroorzaakt door een verstopte gehoorgang kun je de propjes oorsmeer zacht maken door ze enkele dagen met olie te druppelen. De huisarts kan de propjes dan makkelijker verwijderen. In verband met infectiegevaar moet je bij het gebruik van alle oordruppels eerst zeker weten of het trommelvlies niet beschadigd is. Anders wordt het een nog grotere woekerplaats van bacteriën. Bij terugkerende klachten kan het plaatsen van buisjes door de KNO-arts eventueel uitkomst bieden.